Een bijeenkomst in onze gemeente is niet compleet zonder zang en muziek. Voor het samenzijn ter gelegenheid van de 75e verjaardag van nationaal voorganger Jan-Hein Staal worden geestelijke liederen dan ook doelbewust ingezet. Wat is het doel van zang en muziek in de samenkomsten, en welke uitwerking hebben ze op een christen?
Tijdens reguliere samenkomsten geeft de muziekleider liederen op uit onze liedbundel Wegen van de Heer, die passen bij de woordverkondiging. Deze liederen zijn geschreven door godvrezende mensen, en de teksten, en soms ook de melodieën, zijn geboren tijdens hun dagelijkse leven met God. Het is geloofsversterkend en aansporend om zulke liederen samen te zingen.
Voor speciale gelegenheden, zoals ook dit feest met een uitgekozen thema, wordt van tevoren een draaiboek gemaakt met de liederen die passen bij het doel van het feest. Met daarbij extra aandacht voor de uitvoering, om de boodschap zo helder mogelijk naar voren te brengen – vaak door een gelegenheidskoor.
Onderdeel van de woordverkondiging
“Geestelijke liederen zijn een wezenlijk onderdeel van de woordverkondiging,” vertelt Hanna Kook, die producent is voor het jubileumfeest. Voor de uitvoering van de liederen werkt ze samen met vrijwilligers met talenten op het gebied van zang en muziek, waarbij zij het geheel begeleidt en feedback geeft op de voorstellen. Ze wordt daarbij ondersteund door haar man David, die zich inzet als zangcoach.
Hanna: “Samen met de inhoudelijk eindverantwoordelijke voor de bijeenkomst bepalen we de liederen, die aansluiten bij het inhoudelijke thema. We zoeken naar een juiste mix van ‘podiumliederen’ en samenzangliederen, want ook samenzang mag tijdens een bijeenkomst niet ontbreken.”
Als je zelf kunt meezingen, dan bekrachtig je daarmee de inhoud van liederen, zo ervaart Hanna dat. “En wanneer een lied vanaf het podium de zaal in wordt gezongen, komt zo’n lied weer eens extra onder de aandacht. Ik hoop dan ook dat de toehoorders het ervaren alsof ze het lied weer ‘als nieuw’ horen.”
Het hart van jongeren bereiken
De 75e verjaardag van Jan-Hein Staal is een goede aanleiding voor een gemeentefeest met als thema “De Schriften en de kracht van God.” Jan-Hein Staal heeft een groot hart voor de jongeren, en wilde graag dat de avond voor hen een heldere boodschap zou hebben. De jongeren vanaf 16 jaar uit BCC West-Nederland zijn dan ook speciaal uitgenodigd voor het feest.
“Je wil dat God door de liederen de harten zacht kan maken en tot de harten kan spreken.”
Hanna: “Deze doelgroep hielden we in het oog bij het selecteren van de liederen. Je wil dat God door de liederen de harten zacht kan maken en tot de harten kan spreken. Zo dragen liederen eraan bij dat de boodschap van de woordverkondiging bevestigd wordt, dat de liederen tot bezinning wekken, de geest verkwikken en het geloof versterken.”
Dat liederen die kracht hebben, is voor haar geen vraag. “Al komt er maar één zin uit een lied in het hart van een jongere terecht, dan kan zo’n zin dienen als een ‘anker voor de ziel’, waardoor zo’n jongere nieuwe moed krijgt en zich vasthoudt aan God in de dagelijkse situaties.”
Keuzes voor arrangement en uitvoering
Per lied denkt het team na over de uitvoering. Hanna: “We maken keuzes als: welk zangtempo houden we aan bij dat lied met de krachtige oproep erin om in het licht te wandelen? Komt de boodschap in het vijfde couplet er niet beter uit als we dit door een duo of solist laten zingen, in plaats van het hele koor? En is die zanger in staat de boodschap goed te vertolken?”
Want die boodschap staat altijd centraal. “We nemen het muziekteam mee in het thema van het feest en waarom de liederen daarbij passen – en ook welke samenstellingen gewenst zijn. Daarna kunnen ze aan de slag met het schrijven van arrangementen en het benaderen van koorleden, enzovoorts.”
Het arrangement en de muziekinstrumenten die de band gebruikt ondersteunen de zang. “We wekken de muzikanten op om één op één te volgen wat de zangers doen en bij voorkeur de woorden van het lied op hun lessenaars te hebben staan, zodat zij de climaxen die het koor aanbrengt, kunnen ondersteunen en het koor op de juiste wijze kunnen voortstuwen waar nodig.”
Hetzelfde geldt voor de techniek: “De vrijwilligers van de techniek zetten er alles op in om de muzikanten en zangers zo te ondersteunen dat ze merken dat ze samen muziek aan het maken zijn. Het soundchecken van zang en band kost dan ook serieus tijd.”
Zangtalent als gereedschap in Gods hand
“Het is geweldig dat er goede zangers en muzikanten zijn die zich met hart en zin inzetten om de gemeente te zegenen, want een gemeenteleven zonder muziek en zang kunnen we ons niet voorstellen,” zegt Hanna.
“… vrij van de zonde en ons eigen ‘ego’, om de gemeente te kunnen dienen met zang en muziek.”
Maar het zijn van een goede zanger of muzikant is niet het belangrijkste. “De apostel Paulus schrijft erover om vrijgemaakt te zijn van de zonde en in dienst van God te komen. Dan pas kun je God en de gemeente dienen. We zijn met onze gaven een gereedschap in Gods hand, vrij van de zonde en ons eigen ‘ego’, om de gemeente te kunnen dienen met zang en muziek.”
Geestelijke gedichten op muziek
De geestelijke liederen uit Wegen van de Heer betekenen ook veel voor Hanna zelf. “Liederen komen zo makkelijk tot je, door het ritme, het rijm en de melodie. Er zijn zo vaak zinnen van liederen die boven komen drijven, precies wanneer je het nodig hebt,” vertelt Hanna. “Soms begin je de melodie van een lied te neuriën en dan blijken daar woorden bij te horen die je boven de dagelijkse beslommeringen uittillen en zorgen dat je geest gericht is op de hemel. Die geestelijke gedichten op muziek: een magnifieke hemelse combinatie!”
Beluister een van de liederen tijdens het feest:
Wegen van de Heer 321
© Copyright Stiftelsen Skjulte Skatters Forlag
Tekst: Aksel J. Smith
Melodie: Rudolf Schwaiger
Uitvoering: Joyce en Rink met gelegenheidskoor en -band